Η νέα μας μελέτη «Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1998-2012, Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, βάση Scopus» παρουσιάζει τους βιβλιομετρικούς δείκτες των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων για την δεκαπενταετία 1998-2012 με δεδομένα που αντλήθηκαν από τη βάση Scopus.

Όπως γνωρίζετε, στη σειρά των βιβλιομετρικών αναλύσεων που καθιερώσαμε χρησιμοποιούμε εναλλάξ τις δύο πλέον χρησιμοποιούμενες διεθνείς βάσεις δεδομένων επιστημονικών δημοσιεύσεων, τη Web of Science (Thomson Reuters) και τη Scopus (Elsevier). Οι δύο βάσεις καταγράφουν τα δεδομένα των επιστημονικών δημοσιεύσεων από δεκάδες χιλιάδες διεθνή επιστημονικά περιοδικά, χωρίς ωστόσο καμιά από τις δύο να επιτυγχάνει την πλήρη κάλυψή τους. Τα περιοδικά που αποδελτιώνει η κάθε βάση δεν συμπίπτουν, παρότι πολλά από αυτά είναι κοινά. Το διαφορετικό «μίγμα» των επιστημονικών περιοδικών και οι διαφοροποιήσεις των επιστημονικών περιοχών που κάθε βάση έχει υιοθετήσει για την ταξινόμησή τους, έχουν ως αποτέλεσμα να παράγονται ελαφρά διαφοροποιημένοι βιβλιομετρικοί δείκτες κυρίως όσον αφορά τον αριθμό των δημοσιεύσεων ανά έτος και τα επιστημονικά πεδία των δημοσιεύσεων. Με τη δημοσίευση στις μελέτες μας βιβλιομετρικών δεικτών από τις δύο βάσεις στοχεύουμε να δώσουμε μια πληρέστερη εικόνα διευρύνοντας τον αριθμό των ελληνικών δημοσιεύσεων και τα επιστημονικά πεδία που καλύπτονται.

Πέρα από τις διαφοροποιήσεις τους, οι δύο βάσεις οδηγούν στα ίδια συμπεράσματα όσον αφορά τη γενικότερη εικόνα για τις ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις: Μετά τη συνεχή αύξηση των δύο τελευταίων δεκαετιών, ο αριθμός των ελληνικών δημοσιεύσεων μετά το 2009 φαίνεται να σταθεροποιείται, με μικρές αυξομειώσεις ανά έτος. Το ελληνικό ερευνητικό σύστημα χαρακτηρίζεται από υψηλή παραγωγικότητα όσον αφορά τον αριθμό των δημοσιεύσεων σε σχέση με την εθνική δαπάνη για Ε&Α και το ερευνητικό δυναμικό στη χώρα. Επιπλέον, η απήχηση των ελληνικών δημοσιεύσεων αυξάνεται συνεχώς, υποδηλώνοντας τη σημασία του ερευνητικού έργου των Ελλήνων επιστημόνων αλλά και των διεθνών δικτύων συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι για τη συγκρισιμότητα των στοιχείων, σε σχέση με τις άλλες χώρες αλλά και μεταξύ των ελληνικών φορέων, η βιβλιομετρική μας ανάλυση βασίζεται στα δεδομένα για τις δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και όχι σε συνέδρια. Η μεθοδολογική αυτή προσέγγιση εναρμονίζεται με την πρακτική που ακολουθούν οι καθιερωμένοι οργανισμοί στον τομέα των βιβλιομετρικών δεικτών. Εφαρμόζεται δε για τη διασφάλιση μιας «καθαρής» βάσης, με δεδομένα που δίνουν τη δυνατότητα αξιόπιστων συγκρίσεων καθότι, και στις δύο βάσεις, η πληρότητα καταγραφής των δημοσιεύσεων σε επιστημονικά συνέδρια είναι ακόμα μικρή.  Η προσέγγιση αυτή είναι πιθανό να επηρεάζει τον απόλυτο αριθμό των δημοσιεύσεων ανά φορέα, εξασφαλίζει όμως την ποιότητα και την αξιοπιστία των συγκριτικών αναλύσεων.  

Ο συνεχής στόχος μας να ευθυγραμμιζόμαστε με τις πλέον έγκυρες μεθοδολογικές προσεγγίσεις, να βελτιώνουμε την ποιότητα των δεδομένων με τον εξαντλητικό τους καθαρισμό και την ακριβή απόδοση των δημοσιεύσεων στους ελληνικούς φορείς και να αυξάνουμε τη λειτουργικότητα και τον τρόπο παρουσίασης των αποτελεσμάτων στην ηλεκτρονική μας έκδοση, έχει βρει σημαντική ανταπόκριση. Καθώς οι επιστημονικές δημοσιεύσεις αποτελούν τον «παραδοσιακό» δείκτη καταγραφής της ερευνητικής δραστηριότητας, η αναγνωρισιμότητα  των μελετών μας στην ελληνική ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα είναι ήδη μεγάλη. Παράλληλα, η πλούσια πληροφορία που παρέχουν οι βιβλιομετρικοί μας δείκτες έχει διευρύνει το ενδιαφέρον για την περαιτέρω αξιοποίησή τους στη διαμόρφωση πολιτικών Έρευνας και Ανάπτυξης. Αξίζει να αναφέρουμε οι βιβλιομετρικοί δείκτες που παράγουμε χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς στον σχεδιασμό της εθνικής και των περιφερειακών στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης, έχουν ενταχθεί στους δείκτες παρακολούθησης της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 και περιλαμβάνονται στον κατάλογο των επίσημων στατιστικών του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Τέλος, το πλήθος των δημοσιευμάτων για τα αποτελέσματα των μελετών μας στον τύπο και στα blogs αποτυπώνει το ευρύτερο ενδιαφέρον της κοινωνίας για το ερευνητικό έργο που παράγεται στη χώρα μας.

Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος της έκδοσης αυτής κατέστη δυνατή με την αξιοποίηση ανθρωπίνων πόρων του έργου «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας – Κοινωνικά Δίκτυα / Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες».

Σας ευχαριστούμε για την ενεργή ανταπόκρισή σας, τα σχόλιά σας που μας βοηθούν να βελτιωθούμε και σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση.

Δρ. Εύη Σαχίνη

Διευθύντρια ΕΚΤ